Dünya nüfusunun yaklaşık % 15’i -bir milyardan fazla kişi- çeşitli yeti yitimi (özürlülük) durumuna sahiptir. 110 -190 milyon insan fonksiyonlarda ciddi sıkıntılar yaşamaktadır. Özürlülük oldukça çeşitlilik göstermekte, nüfusun yaşlanması ve kronik hastalıklardaki artış nedeni ile özürlü sayısı da artmaktadır. Savaşlar, trafik kazaları veya afetler de özürlülük nedenlerindendir.

 

    Tüm dünyada özürlülük konusu evrensel normlara oturtulmuş ve devletlere önemli sorumluluklar yüklenmiştir. 1982 yılında hazırlanan Birleşmiş Milletler Özürlü Kişilerin Hakları Sözleşmesinde “herhangi bir ayrım yapılmaksızın özürlü kişilerin en yüksek sağlık hizmeti standardına ulaşma hakları” vurgulanmıştır.

 

    Ülkemizde ortopedik, görme, işitme, dil ve konuşma ile zihinsel özürlülerin oranı % 2,5 iken süreğen hastalığı olanların oranı % 9,70 bulunmuştur.  Altı ve daha yukarı yaştaki kişilerden okuma yazma bilmeyenlerin oranı ortopedik, görme, işitme, dil ve konuşma ile zihinsel özürlülerde % 36,33 iken süreğen hastalığı olanlarda % 24,81’dir. Yaklaşık 8,5 milyon kronik hasta ve özürlü, yapılı çevrede hareketliliklerini kısıtlayan çok sayıda engelin ve uygun olmayan düzenlemelerin bulunması nedeniyle toplumsal hayata katılımda sorunlar yaşamaktadır (2002 Özürlüler Araştırması- TÜİK).

 

    Özürlü bireyler mümkün olan en iyi sağlık seviyesine sahip olabilmek için kaliteli sağlık hizmetlerinden, tedavilerden ve sağlık teknolojilerinden, toplumun diğer bireyleri ile eşit bir şekilde faydalanma hakkına sahiptir. Bazı durumlarda özürlü bireyler, yaşam kalitelerini iyileştirebilmek için bazı yeni ve özel sağlık hizmetlerinden faydalanmak durumundadır.

 

    Sağlık hizmetleri planlanırken ve sunulurken, yaşlı nüfus ve yaşlılarla ilgili olabilecek sağlık sonuçları ile özürlü bireylerle ilgili gelişmeler dikkate alınmalı ve yeni politikaların ve stratejilerin geliştirilmesine öncelik verilmelidir.

    Bütün sağlık çalışanlarının, özürlülüğün sadece tıbbi yönüne odaklanmaması, sosyal ve insan hakları modeli hakkında da bilinçlendirilmesi gerekmektedir. 

    Ülkemizde özürlülere yönelik eğitim, istihdam, rehabilitasyon, yardımcı cihaz ve özel teçhizatlı araç temini, evde bakım, yaşlı bakım parası vb. sosyal hizmetlerin verilmesinde başlangıç kriteri özürlü sağlık kurulu raporu özür oranı ve ağır özürlülük durumudur.

 

    Halkımızın sağlık düzeyini yükseltmek ve geliştirmek için bedensel, zihinsel,  sosyal ya da ekonomik koşulları nedeniyle özel ihtiyacı olan insanların (yaşlı, özürlü, aile içi şiddete maruz kalan kişiler, sokak çocukları vb. gibi) korunması ve kendi ihtiyaçlarına uygun sağlık hizmetlerine kolay erişebilirliğin artırılmasına yönelik faaliyetlerimiz devam etmektedir:

 

ü  Özürlülüğün önlenmesi amacı ile her bebeğimize;

• Yeni doğan İşitme Taraması
• Fenilketonüri, Biyotidinaz ve Hipotiroidi Taraması,
• Gelişimsel Kalça Displazisi Erken Tanı Ve Tedavisi
• Hemoglobinopati  TaramalarıKanunen, kamusal alanların binaların ve toplu ulaşım araçlarının engellilerin kullanımına uygun hale getirilmesi için verilen sürenin Temmuz ayında dolduğunu hatırlatan Kırkık, şunları kaydetti:

  “Ancak yasada yaptırım içeren cezai hüküm olmadığından özellikle yerel yönetimler ya konuya duyarsız kalmışlar ya da göstermelik düzenlemelerle adeta yasak savmış ve gereğini yapmamışlardır. Engelli vatandaşlarımız evlerinden çıktıkları andan itibaren büyük tehlikelerle karşılaşmaktadır.”

  Kırkık, engellilerin sürekle sağlık raporu almak zorunda bırakılmalarından, okullardaki fiziki yapı ve donanımın, engelli istihdamının ve engellilere bağlanan aylıkların yeterli olmadığını öne sürdü.

  Engellilerin giderek artan sorunlarla yaşamak zorunda bırakıldığını iddia eden Kırkık, kalıcı çözümlerin hayata geçirilmesini beklediklerini söyledi.

  ENGELLİLERİN İSTEKLERİ
  
  “Kamusal alanlarda, binalarda , araçlarda güvenli, engelsiz bir yaşam istiyoruz. Ayrımcılığa karşı toplumu bilgilendirici farkındalık çalışmaları yapılmasını, yaşamın her anında yurttaş olarak eşitlik istiyoruz. Eğitimin önündeki tüm engellerin kaldırılmasını, nitelikli eğitim olanaklarından yararlanmak istiyoruz. Sosyal yaşama özgürce katılabileceğimiz, engelsiz bir Türkiye istiyoruz.”

  Açıklamanın ardından, konfederasyon üyeleri, geçen ay çöp kamyonunun altında kalarak yaşamını yitiren engelli Nevzat Özyavuzer anısına İnsan Hakları Heykeli’ne mum ve karanfil bıraktı.